Levend verlies

Levend verlies wordt omschreven als 'steeds terugkerende gevoelens van verdriet en rouw bij ouders van een kind met een beperking of chronische aandoening'. Deze term werd geïntroduceerd door Manu Keirse, Vlaamse rouwtherapeut en klinisch therapeut. In zijn boek, Helpen bij verlies en verdriet, legt hij uit dat dit rouw is die een leven lang blijft bestaan. Vaak komt en gaat het in golven en overvalt het je op momenten dat je het niet had verwacht. 

De term levend verlies wordt vaak gebruikt in combinatie met een (gezinslid met een) beperking, maar het is zeker ook van toepassing op een gezin waarin meerdere mensen uitzonderlijk begaafd zijn. Kinderen die uitzonderlijk hoogbegaafd zijn, wijken namelijk af van de norm. 

Op het moment dat je weet dat er in je buik (of in de buik van je partner) een kind groeit, komen er verwachtingen in je omhoog. Dat doe je niet bewust, dat gebeurt gewoon. Het zijn niet echt bijzondere dingen, maar gewone, alledaagse dingen:

• Mijn kind gaat naar de peuterspeelzaal en maakt daar vriendjes.
• Mijn kind gaat naar de basisschool in de wijk en gaat daar acht jaar lang doorbrengen.
• Straks kan ik met mijn kind naar de kermis, net als vroeger.
• Mijn kind wordt uitgenodigd voor verjaardagsfeestjes en het geniet daarvan.

Het zijn allemaal relatief normale verwachtingen, over hoe je het leven met een kind voor je kunt zien. Als je vervolgens een uitzonderlijk begaafd kind krijgt, met bijbehorende hooggevoeligheid, dan lopen dingen nu eenmaal anders. 

• Je kind vindt de peuterspeelzaal verschrikkelijk en speelt niet met andere kinderen. 
• Je kind start op de basisschool in de wijk, maar het blijkt dat het daar niet wordt begrepen en school verklaart zich handelingsverlegen. Je moet op zoek naar een andere school.
• Je kind valt uit en wordt thuiszitter.
• Je kind versnelt één of meerdere keren en gaat extra snel door de basisschool heen.
• Je kind kan niet naar een verjaardagsfeestje, want plekken met muziek en veel mensen zijn te druk. 
• Je kind maakt geen vriendjes omdat de andere kinderen jouw kind niet begrijpen (en andersom). 

Dit zijn allemaal dingen die je tegen kunt komen in het leven met een kind wat uitzonderlijk hoogbegaafd is. Iedere keer als zoiets gebeurt, moet je jouw verwachting loslaten. Het loslaten van een verwachting is een rouwproces waar je iedere keer weer doorheen moet. Als je vervolgens ziet, bij vrienden of in de wijk, dat een ander kind wel jouw verwachtingen volgt, is het extra confronterend en ga je opnieuw door dat rouwproces. Omdat dit constant om je heen gebeurt en omdat zulke aanpassingen van je verwachtingen steeds weer gebeuren, noemen we dit Levend verlies. Het is verlies wat je steeds weer tegen komt, in meer of mindere mate. 

Het is lastig om hiermee om te gaan. Eigenlijk is het meest voor de hand liggend om al je verwachtingen los te laten, maar dat is niet menselijk. Altijd blijft er hoop dat iets toch normaal zal gaan, of volgens je verwachting. Wat belangrijk is, is om te beseffen dat dit levend verlies iets is wat je je hele leven tegen zult blijven komen. Als de kinderen van de buren het leuk hebben met een Sinterklaas die op bezoek komt, terwijl jouw kinderen door de spanning hun eigen haren uittrekken en er niets mee te maken willen hebben. Het is ook belangrijk om hierover te praten met mensen die het begrijpen. Mensen die ook uitzonderlijk hoogbegaafde kinderen hebben.