(School)trauma

Als het onderwijs niet goed bij een kind past, of een kind niet goed bij het onderwijs, dan is de kans groot dat een kind daar ongelukkig van wordt. Een kind kan negatieve ervaringen opdoen doordat het onderwijsaanbod niet passend is (onderstimulatie), maar ook doordat het gepest wordt, zich anders voelt dan de andere kinderen en/of geen sociale aansluiting heeft. Dit kan allemaal leiden tot verminderde motivatie, somatische klachten en emotionele problemen. Als een kind te lang in deze situatie blijft zitten, kan het leiden tot depressie, maar ook tot heftige gedragsproblemen. 

Als (uitzonderlijk) begaafde kinderen het normale tempo volgen op school, dan is dit vaak veel te traag voor hen. Ze hebben de uitgebreide uitleg niet nodig, laat staan de vele herhaling. Deze kinderen gaan zich vervelend en ergeren aan het tempo. Dit heeft gevolgen voor het kind zelf, ze raken namelijk gedemotiveerd en kunnen gaan onderpresteren, maar het heeft ook gevolgen voor de relatie met klasgenoten en met de leerkracht. 

Ook op het sociale vlak kunnen zich problemen voordoen. Door de situatie in de alinea hierboven kunnen problemen ontstaan in de relatie tussen het kind en zijn klasgenoten of leerkracht. Ook voelt het kind zich vaak anders, het merkt in spel en samenwerkingsopdrachten dat het sneller denkt, creatiever is en grotere denksprongen maakt. Dit alles kan ervoor zorgen dat een kind wordt buitengesloten en/of gepest. Hierdoor voelt een kind zich eenzaam en kan het depressief worden. 

Klasgenoten begrijpen vaak weinig van hoe dit kind zich voelt, omdat dit ver afstaat van hoe zij zich voelen. Dat is geen onwil, maar het is onvermogen. Ook de omgeving (leerkrachten, ouders van klasgenoten, ouders bij een sportvereniging) heeft vaak een mening hierover. Zij vinden dat het kind zich moet aanpassen om bij de rest te horen. Als het kind dit probeert, komt het steeds verder van zichzelf af te staan. Daarnaast komt het buiten de groep te staan, wat stress oplevert. 

Als een kind te lang stress ervaart, gaat het in de overlevingsstand. Het kan dan alleen nog maar vechten, vluchten of bevriezen. De omgeving reageert ook weer op dit gedrag, waardoor een cirkel in stand gehouden wordt. 

De vraag die vaak gesteld wordt is: "wanneer is het moment dat ik, als ouder, in moet grijpen?" Eigenlijk is dat moment nét voordat deze vraag gesteld wordt. Ouders twijfelen vaak aan zichzelf, omdat professionals in de omgeving vaak vinden dat het aan de opvoeding ligt, of aan de situatie thuis. 

De eerste stap van de oplossing is om de factor die de meeste stress veroorzaakt, weg te nemen. Bijvoorbeeld door het kind thuis te houden van school, als dat de plek is die niet past bij het kind. 
"En wat dan?" Dan eerst niets. Het kind heeft tijd nodig om te herstellen. School zal graag willen dat er schoolwerk gemaakt wordt thuis, maar dat levert waarschijnlijk nog steeds stress op, dus daar hoef je als ouder niet in mee te gaan. Als op de bank liggen en tv kijken het enige is waar je kind nog toe in staat is, dan is dat het enige wat je kind op dat moment hoeft te doen. Dit is nodig om energie te krijgen voor de rest van het herstel. 

Deze eerste stap is vaak het moeilijkste voor ouders. Er wordt van allerlei kanten aan je getrokken, iedereen heeft een mening over je thuiszitter en over jou. In deze fase is het belangrijk om te blijven vertrouwen op je kind en op jezelf, jouw gevoel in deze situatie. De hele omgeving kan hoog en laag springen, jij weet wat het beste is voor je kind. 
Probeer steun te zoeken bij ouders die het begrijpen. Zoek naar podcasts over hoogbegaafde thuiszitters, lees in Facebookgroepen en zoek daar de connectie. Bedenk je dat het misschien lijkt alsof je alleen bent, maar dat er in Nederland en België stiekem heel veel (uitzonderlijk) hoogbegaafde kinderen thuiszitten. Er zijn dus echt andere ouders te vinden die begrijpen hoe jij je voelt in deze situatie. 

Als er thuis eenmaal rust is gecreëerd, kan je, indien nodig, op zoek naar hulp. Een psycholoog die verstand heeft van hoogbegaafdheid, een echa-specialist, een vaktherapeut die kennis heeft van hoogbegaafdheid, of andere opties. Ga hiervoor niet naar de eerste psycholoog in de stad, maar vraag om tips van andere hoogbegaafden of in Facebookgroepen. Het kennisniveau van hulpverleners verschilt namelijk enorm en een hulpverlener die hoogbegaafdheid niet begrijpt, kan juist averechts werken. 

Onthoud altijd dat school niet het doel is. Het welzijn van je kind is het doel. Het opgroeien in een veilige omgeving bij ouders/verzorgers die het kind onvoorwaardelijk steunen is het allerbelangrijkst.